Algemene beschouwingen begroting 2017 ChristenUnie 12-7-2016

Vorige week vrijdag heeft het Sociaal Cultureel Planbureau “De dorpse doe-democratie” gepubliceerd. Lokaal burgerschap bekeken vanuit verschillende groepen dorpsbewoners

Het gaat om een onderzoek onder bewoners van dorpen kleiner dan 3000 inwoners en buitengebieden. Het is dus niet direct representatief voor de meeste van onze inwoners. Ik denk wel dat we er lessen uit kunnen trekken. En de inwoners van onze vier kleine dorpen dragen we ook een warm hart toe.

Opvallende resultaten:
Actieve bewoners willen met hun inzet bijdragen aan de leefbaarheid van het dorp, maar dit hoeven andere bewoners niet zo te ervaren. Toch heeft 80% van de bewoners veel waardering voor de inspanningen van medebewoners en vinden zij dat bewoners samen moeten zorgen dat het ‘goed leven is voor alle bewoners’. Een meerderheid vindt zelfs dat bewoners meer te zeggen zouden moeten hebben in het dorp (55%).

Heel anders is de waardering voor de gemeente. Slechts een derde van de bewoners (32%) vindt dat de gemeente genoeg doet voor de leefbaarheid van dorpen en maar iets meer bewoners (43%) ervaren dat de gemeente openstaat voor hun initiatieven.

Uit het onderzoek komen drie obstakels voor de groei van de doe-democratie naar voren: afstand, leefbaarheid en kwetsbaarheid. Hier wordt het volgende mee bedoeld:

1. De afstand is de afstand tussen bewoners en de gemeente. Ook wanneer bewoners meer verantwoordelijkheden naar zich toetrekken, blijft de gemeente een onmisbare partner, maar de inwoners hebben daar gemiddeld genomen weinig vertrouwen in.
2. De leefbaarheid. Die lijkt positief bij te dragen aan de bereidheid tot inzet; wanneer de overheid haar inspanningen terugschroeft zal dat vaak nadelig uitpakken voor de leefbaarheid en daarmee voor de inzet van de bewoners.
3. Kwetsbaarheid speelt bij traditioneel gebonden vrijwilligers. Eén van de zeven groepen die men onderscheidt. Ten opzichte van andere vrijwilligers zetten zij zich meer uren in naarmate zij de leefbaarheid als minder gunstig ervaren, mogelijk als een morele verplichting. Dit geeft het risico van teleurstelling en overbelasting.

Een uitgangspunt van het huidige beleid is dat burgers taken op zich nemen, wanneer de overheid haar inspanningen terugschroeft. Maar waar de overheid taken loslaat, kan de leefbaarheid slechter worden, bijvoorbeeld doordat voorzieningen sluiten of het onderhoud van de openbare ruimte achteruit gaat. Het is een reëel risico dat afnemende leefbaarheid de motivatie van bewoners om zich voor het dorp in te zetten aantast.

Tot zover het rapport van het Sociaal Cultureel Planbureau.

Wat vraagt dit van ons als gemeente?
Ook hier kunnen we uitgaan van afstand, leefbaarheid en kwetsbaarheid.

1. Afstand
   In welke mate staan wij open voor initiatieven en meningen van inwoners en bedrijven? Of is nog steeds maatgevend wat hier in huis is bedacht? Wij horen van inwoners dat nog niet iedere ambtenaar zich de gewenste houding heeft eigen gemaakt. En ook als raad hebben we nog wel eens de neiging met één amendement een zorgvuldig opgetuigd participatieproces te torpederen, zoals bij de verruiming van de gebruiksmogelijkheden van bedrijventerreinen.
2. Leefbaarheid. Als ChristenUnie juichen we het vernieuwde klimaatbeleid toe. Als verantwoordelijk rentmeester willen we onze gemeente overdragen aan onze kinderen. Leefbaarheid vraagt ook het solide uitvoeren van elementaire kerntaken. Samen met de VVD dienen we een motie in over onderhoud van wegen en stoepen.
   Zoals bekend hechten we aan een goed sociaal vangnet. We hebben het college de vragenlijst van de Sociale Alliantie voorgelegd. Het beeld is positief, maar we moeten de vinger aan de pols houden.
3. Dit heeft ook alles te maken met kwetsbaarheid. Meer dan in het verleden zijn we ons ervan bewust dat de samenleving gebouwd wordt doordat actieve inwoners hun handen uit de mouwen steken. Zij verdienen onzen steun. Een categorie waar onlangs aandacht voor is gevraagd, zijn de minderjarige mantelzorgers. Zelf zijn ze zich er niet eens altijd van bewust dat ze mantelzorger zijn. Kennen wij ze wel?